Opgelost zuurstof is zuurstofgas (O2) dat in water is opgelost. Vissen ademen zuurstof net als landdieren doen. Vissen zijn echter in staat om zuurstof direct uit het water in hun bloed op te nemen met behulp van hun kieuwen.

Zuurstoftekort verwijst naar een lage concentratie opgelost zuurstof en kan leiden tot naar lucht happende vissen of zelfs vissterfte. Er zijn verschillende oorzaken van zuurstoftekort, de belangrijkste op een rijtje:

• ‘s Nachts en bij dichte bewolking verbruiken waterplanten en algen zuurstof. Als er veel planten of algen in het water groeien kan er daardoor zuurstofgebrek ontstaan.
• Zuurstofgebrek kan ontstaan als er opeens veel organisch afval in het water komt door bijvoorbeeld riooloverstort, door mest die in het water komt of als er bij heftige buien veel stof in het water spoelt. Bacteriën breken organisch materiaal af en verbruiken daarvoor veel zuurstof.

Zuurstoftekort kan gedurende het gehele jaar optreden. Tijdens de zomer en het vroege najaar is het risico het grootst op zuurstofgebrek en vissen in nood. Hoge temperaturen, bewolkt of windstil weer in combinatie met zomerse buien geven het grootste risico op problemen.

Als vissen in ademnood verkeren door zuurstofgebrek, is het zaak om zo snel mogelijk melding te maken bij de waterbeheerder, zodat zij de juiste acties kunnen doen door bijvoorbeeld het water te beluchten, door te spoelen of vissen over te (laten) zetten. Voor de meeste gebieden zijn er goede afspraken en protocollen opgesteld tussen het waterschap en de sportvisserij om vissen te redden.
Daarbij kan vaak de VISambulance van de sportvisserij worden ingezet door de waterbeheerder.